Αγώνας για τη διατήρηση των ιταλικών κτήσεων

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

α. Ο ελληνισμός της Ιταλίας

- Στην αρχαιότητα οι Έλληνες  (με το β ΄ ελληνικό αποικισμό) είχαν δημιουργήσει πολλές αποικίες στη Σικελία και τη Ν. Ιταλία και γι' αυτό οι περιοχές αυτές

ονομάζονταν Μεγάλη Ελλάς.

- Τον 7ο και 8ο αι. μ. Χ. το ελληνικό στοιχείο ενισχύθηκε με τις μετοικεσίες πληθυσμών από την Ελλάδα, λόγω σλαβικών επιδρομών.

- Το 10ο αι. οι Άραβες κατέλαβαν τη Σικελία και γι' αυτό οι Σικελιώτες μετακινήθηκαν στη Ν. Ιταλία και πύκνωσαν το ελληνικό στοιχείο της περιοχής.

- Έτσι, η βυζαντινή Ν. Ιταλία περιλάμβανε τρία "θέματα": 1) της Λογγοβαρδίας, 2) της Καλαβρίας και 3) της Λουκανίας (δες χάρτη σελ. 47).

β. Η ιταλική πολιτική των Μακεδόνων - σχέσεις με το Γερμανικό Κράτος

- Η πολιτική των αυτοκρατόρων της Μακεδονικής δυναστείας αποσκοπούσε: α) στη διατήρηση και επέκταση των κτήσεών τους στην Ιταλία και β) στην απόκρουση των αραβικών επιθέσεων και της γερμανικής απειλής. Γι' αυτό:

1) Ο Κων/νος Ζ΄ αντάλλαξε πρεσβείες με δυτικούς ηγεμόνες, για εξασφάλιση συμμάχων εναντίον των Αράβων, αλλά ηττήθηκε από τους Άραβες (μέσα 10ου αι.).

2) Ο Νικηφόρος Φωκάς: α) έναντι των Αράβων ακολούθησε αμυντική πολιτική, ενώ β) έναντι των Γερμανών ακολούθησε σκληρή στάση στις διαπραγματεύσεις.

- Το 10ο αι. ο γερμανός ηγεμόνας Όθων Α΄ ίδρυσε την «Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία του Γερμανικού Έθνους» και το 962 στέφθηκε από τον πάπα «αυτοκράτωρ Ρωμαίων». Αυτό θεωρήθηκε σκάνδαλο από τους Βυζαντινούς και αρνούνταν την αναγνώρισή του.

- Το 968 ο Όθων Α΄ έστειλε πρεσβευτή στην Κων/πολη, για να προτείνει ειρήνη και γάμο του διαδόχου του με μια βυζαντινή πριγκίπισσα με προίκα τις βυζαντινές κτήσεις της Ν. Ιταλίας. Ο Νικηφόρος Φωκάς απέρριψε αυτές τις προτάσεις.

3) Ο Ιωάννης Τζιμισκής ίδρυσε το κατεπανάτο της Ιταλίας (με συνένωση των 3 θεμάτων) και έδειξε μία πιο διπλωματική στάση έναντι των Γερμανών:

- Συναίνεσε στο γάμο της ανεψιάς του Θεοφανώς με τον Όθωνα Β΄ (διαδόχου του Όθωνα Α΄).

- Ο γάμος αυτός είχε μεγάλη σημασία, γιατί με τη Θεοφανώ η επιρροή του βυζαντινού πολιτισμού στη Γερμανία αυξήθηκε.

4) Ο Βασίλειος Β΄ αντιμετώπισε αποτελεσματικά τους εξωτερικούς κινδύνους με τη βοήθεια των Βενετών και των κατοίκων της Πίζας, αλλά για αντάλλαγμα παραχώρησε στους Βενετούς τα πρώτα εμπορικά προνόμια.

Στα μέσα του 11ου αι. εμφανίστηκαν οι Νορμανδοί που κατέκτησαν πολλά εδάφη της Ν. Ιταλίας. Η Ν. Ιταλία και η Σικελία τελικά θα υποταχτούν σ’ αυτούς στα τέλη του 11ου αιώνα.

Χάρτες μαθήματος