Οι εξελίξεις στην οικονομία και την κοινωνία

 Φύλλο εργασίας "Οι εξελίξεις την οικονομία και στην κοινωνία"
ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Στα χρόνια της δυναστείας των Μακεδόνων:α) αυξήθηκε ο πληθυσμός, β) αναπτύχθηκε η οικονομία, ιδιαίτερα στις πόλεις.

Οικονομία και κοινωνία της υπαίθρου

α) Οι Δυνατοί

Κατά τον 7ο αι. οι μεγάλοι γαιοκτήμονες χάνουν τα κτήματά τους και τη δύναμή τους εξαιτίας των Αραβικών κατακτήσεων.

Στα τέλη του 8ου αι. και στις αρχές του 9ου αι.

· Αρχίζει να σχηματίζεται μια νέα αριστοκρατία της γης.

· Παράλληλα, υπάρχει και η αριστοκρατία των αξιωμάτων (δηλ. οι πολιτικοί, οι στρατιωτικοί και οι θρησκευτικοί άρχοντες, οι διαχειριστές της κρατικής και της εκκλησιαστικής περιουσίας καθώς και όσοι διέθεταν κρατικά αξιώματα).

· Σταδιακά οι δύο αυτές ομάδες της αριστοκρατίας μέσω γάμων συγχωνεύτηκαν σε μία ενιαία τάξη στα τέλη του 10ου αι., την τάξη των δυνατών.

β) Οι αγρότες

Οι αγρότες αποτελούνταν από τους:

· ελεύθερους γαιοκτήμονες που είχαν δική τους γη και ήταν ανεξάρτητοι αγρότες,

· ακτήμονες γεωργούς που ενοικίαζαν γη για καλλιέργεια,

· παροίκους που είχαν προσωπική εξάρτηση από τους κυρίους τους και ήταν υποχρεωμένοι να καλλιεργούν ένα κομμάτι γης καταβάλλοντας ένα ποσοστό της παραγωγής στον κύριό τους.

γ) Η κατάσταση της αγροτικής οικονομίας

· Από τις αρχές του 9ου αι. οι ανεξάρτητοι αγρότες κινδύνευαν να χάσουν την περιουσία τους από τους μεγαλοκτηματίες.

· Οι μεγαλοκτηματίες αποκτούσαν τη γη των μικροκαλλιεργητών είτε νόμιμα (π.χ με αγορά) είτε παράνομα (π.χ με εκβιασμούς). Πολλές φορές αξιοποιούσαν τη φορολογική πίεση του κράτους (π.χ εξαγόραζαν με χαμηλό τίμημα τα κτήματα των αγροτών που αδυνατούσαν να πληρώσουν τους φόρους).

· Οι ευγενείς από τα έσοδα των κτημάτων τους ζούσαν πολυτελώς και αρνούνταν να δαπανήσουν χρήματα, για να βελτιώσουν τα μέσα και τις τεχνικές της παραγωγής.

· Έτσι η αγροτική οικονομία παρέμενε στάσιμη.

Οικονομία και κοινωνία των πόλεων

Η οικονομία στις πόλεις γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη.

· Στις αρχές του 9ου αι. παλιές πόλεις ανοικοδομήθηκαν, ενώ ιδρύθηκαν και νέες.

· Κάστρα  μετατράπηκαν σε αστικά κέντρα και μέσα σε αυτά αναπτύσσονταν οικονομικές δραστηριότητες.

Οι έμποροι και οι βιοτέχνες

· Ήταν οργανωμένοι σε συντεχνίες ή επαγγελματικά σωματεία.

· Οι  συντεχνίες καθόριζαν το ύψος της παραγωγής και τις τιμές των προϊόντων.

· Οι κανόνες λειτουργίας των συντεχνιών ρυθμίζονταν από το Επαρχικόν Βιβλίον.

· Οι περισσότερες βιοτεχνίες επεξεργάζονταν τρόφιμα, ενώ από το 10^ο αι. εμφανίστηκαν επιχειρήσεις σχετικές με την επεξεργασία ειδών πολυτελείας (μετάξι, μπαχαρικά, πολύτιμοι λίθοι).

· Σ’ αυτό συνέβαλε η ανάπτυξη εμπορικών σχέσεων α) με τους Βουλγάρους, β) τους Ρώσους, γ) τους Άραβες και δ) με τις ιταλικές πόλεις και ιδιαίτερα τη Βενετία.

Μεσαία τάξη και δήμος

· Η ανάπτυξη της οικονομίας των πόλεων οδήγησε στη διαμόρφωση μιας ισχυρής μεσαίας τάξης που αποτελούνταν από εμπόρους, βιοτέχνες, ιδιοκτήτες πλοίων και τραπεζίτες. Οργανωμένη σε συντεχνίες υποκινούσε λαϊκά κινήματα κατά της αριστοκρατίας.

· Ο δήμος, δηλ. οι πολυάριθμες λαϊκές μάζες των πόλεων, αποτελούνταν από φτωχούς που εργάζονταν περιστασιακά ή ήταν άνεργοι.
Κάντε κλικ εδώ, για να δείτε μία σχετική με το μάθημα παρουσίαση.