Η κρίση και οι απώλειες της αυτοκρατορίας κατά τον 11ο αι. (1025-1081)

Φύλλο εργασίας "Η κρίση και οι απώλειες της αυτοκρατορίας κατά τον 11ο αιώνα (1025-1081)

ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

α. Η εσωτερική κρίση

• Όταν πέθανε ο Βασίλειος Β΄ (1025) το Βυζάντιο:

α) είχε θριαμβεύσει στα πεδία των μαχών

β) είχε εξελιχθεί σε παγκόσμια δύναμη

• Εξαιτίας των πολεμικών θριάμβων δημιουργήθηκε μία ψευδαίσθηση ότι:

- τα σύνορα είναι ασφαλή και ότι

- είχε διασφαλιστεί διαρκής ειρήνη

• Η ψευδαίσθηση αυτή οδήγησε τη βυζαντινή κυβέρνηση σε λαθεμένες πολιτικές ενέργειες σε όλους τους τομείς:

α) στον στρατιωτικό τομέα:  πήρε μέτρα αποστρατιωτικοποίησης:

1) παραμέλησε το στόλο

2) διέλυσε σταδιακά τα θέματα και τους θεματικούς στρατούς

3) αντικατέστησε την υποχρεωτική στρατιωτική θητεία με ένα φόρο

4) στρατολόγησε ξένους μισθοφόρους

5) χρησιμοποίησε ξένους σε ανώτερες θέσεις

β) στον κοινωνικό και οικονομικό τομέα προκάλεσε με τα μέτρα της ταραχές και εξεγέρσεις των αγροτικών πληθυσμών, γιατί:

1)κυβέρνησε αυταρχικά και σπάταλα

2) συγκέντρωσε τα πλούτη από τις κατακτήσεις στην Κωνσταντινούπολη

3) παραμέλησε τις επαρχίες

4)επέβαλε νέους φόρους στους αγροτικούς πληθυσμούς

5) υποτίμησε το χρυσό νόμισμα (κάντε κλικ εδώ και συγκρίνετε τα χρυσά νομίσματα της εποχής. Μετά προσπαθήστε να εξηγήσετε τον όρο "υποτίμηση νομίσματος". Αν δυσκολεύεστε, χρησιμοποιήστε το λεξικό. Αν θέλετε, κάντε κλικ στην εικόνα που υπάρχει στο τέλος του σχεδιαγράμματος, για να συνδυάσετε την ιστορία με το παρόν).

β. Οι στρατιωτικές αποτυχίες

• 1025 - 1081: εμφάνιση νέων εχθρών

1) Σελτζούκοι Τούρκοι = απειλή στις ανατολικές επαρχίες

1071: σύγκρουση Βυζαντινών – Σελτζούκων στο Ματζικέρτ (δες χάρτη σελίδας 42 και ένα βίντεο . Για ένα ακόμα βίντεο κάνε κλικ εδώ. Για περισσότερες πληροφορίες κάνε κλικ εδώ. )

Αποτελέσματα: α) συντριβή Βυζαντινών

β) απώλεια του μεγαλύτερου μέρους της Μ. Ασίας

Αίτια: η έλλειψη: α) οπλισμού, β) πειθαρχίας, γ) ηθικού

2) Νορμανδοί = απειλή στις δυτικές επαρχίες (Ιταλία)

1071: σύγκρουση Βυζαντινών - Νορμανδών στο Μπάρι

Αποτελέσματα: α)ήττα Βυζαντινών

β) οριστική απώλεια βυζαντινών ιταλικών κτήσεων

3) Ούγγροι και Σέρβοι = απειλή στα βόρεια βυζαντινά σύνορα (Βαλκάνια)

• Συμπέρασμα: 1025 – 1081 = περίοδος οικονομικής, πολιτικής, στρατιωτικής κρίσης και υποχώρησης βυζαντινής δύναμης.

Από τον "Κόσμο του Επενδυτή"