Επίθετα παράγωγα από ρήματα

Φύλλο εργασίας (επίθετα παράγωγα από ρήματα)

1. Ρηματικά επίθετα σε -τος που σημαίνουν:

α. ό,τι και η μετοχή παθητικού παρακειμένου του ρήματος από το οποίο παράγονται.

 γράφω > γραπτός (= γραμμένος)

 λύω > λυτός (= λυμένος)

 κρύπτω > κρυπτός (= κρυμμένος)

β. εκείνον που μπορεί να πάθει ό,τι σημαίνει το ρήμα από το οποίο παράγονται.

 ἃπτομαι > ἁπτός (= αυτός που μπορεί να δεχτεί το άγγιγμα κάποιου)

 ἁλίσκομαι > ἁλωτός (= αυτός που μπορεί να κυριευθεί)

 ὁρῶ > ὁρατός (= αυτός που γίνεται αντιληπτός)

γ. εκείνον που αξίζει να πάθει ό,τι σημαίνει το ρήμα από το οποίο παράγονται.

θαυμάζω > θαυμαστός (= που αξίζει να τον θαυμάζουν, αξιοθαύμαστος)

ἀγαπῶ > ἀγαπητός (= που αξίζει να τον αγαπούν, αξιαγάπητος)

ἐπαινῶ > ἐπαινετός (= που αξίζει να τον επαινούν, αξιέπαινος)

δ. ό,τι και η μετοχή ενεστώτα ή αορίστου του ρήματος από το οποίο παράγονται.

θνῄσκω > θνητός (= ὁ θνῄσκων = αυτός που πεθαίνει)

πράττω > ἒμπρακτος (=ὁ ἐμπράξας = αυτός που βεβαιώθηκε με πράξεις)

2. Ρηματικά επίθετα σε -τέος που σημαίνουν:

εκείνον που πρέπει να πάθει ό,τι σημαίνει το ρήμα από το οποίο παράγονται.

προάγω > προακτέος (= που πρέπει να προαχθεί)

διδάσκω > διδακτέος (= που πρέπει να διδαχτεί)

μετεξετάζω > μετεξεταστέος (= που πρέπει να ξανά εξεταστεί)

3. Άλλα επίθετα παράγωγα από ρήματα είναι:

α. Όσα σημαίνουν ό,τι και η μετοχή ενεστώτα ή παρακειμένου του ρήματος από το οποίο παράγονται.

-άς: φεύγω > φυγάς (= ὁ φεύγων)

-ής: ψεύδομαι > ψευδής (=  ὁ ψευδόμενος)

-ός: λείπω > λοιπός (= ὁ ὑπολειπόμενος)

-(α)νός: πείθω > πιθανός (= ὁ πείθων), σέβομαι > σεμνός (= ὁ σεβόμενος)

-ρός: λάμπω > λαμπρός (= ὁ λάμπων)

-ερός: φαίνομαι > φανερός (= ὁ φαινόμενος)

β. Όσα σημαίνουν εκείνον που έχει τη δυνατότητα ή την ικανότητα να κάνει αυτό που δηλώνει το ρήμα από το οποίο παράγονται.

-ικός:  γεωργῶ > γεωργικός

-τικός: ἀμύνομαι > ἀμυντικός

-ιμος: μάχομαι > μάχιμος

-μων: ἐλεῶ > ἐλεήμων (= φιλεύσπλαχνος)

-τήριος: δρῶ > δραστήριος