Η διαμόρφωση της μεσαιωνικής βυζαντινής αυτοκρατορίας

Μάθημα σε διαδραστικό πίνακα

ΣΧΕΔΙAΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘHΜΑΤΟΣ

α. Παγίωση και επέκταση των αλλαγών

- Οι αλλαγές του 7ου αι. απομάκρυναν το Βυζάντιο από τις ρωμαϊκές του καταβολές.

- Τον 8ο και 9ο αιώνα (Δυναστείες Αμορίου και Ισαύρων) οι αλλαγές αυτές παγιώνονται.

- Αποτέλεσμα: Διαμόρφωση μεσαιωνικού ελληνικού βυζαντινού κράτους.

Εξωτερική πολιτική:

1) σταθεροποίηση Αραβοβυζαντινών συνόρων

- έως άκρα της Μ. Ασίας (στεριά)

- κατά μήκος γραμμής: Κιλικία - Κύπρος - Κρήτη (θάλασσα).

2) αντεπίθεση Βυζαντινών στη Μ .Ασία.

3) επιτυχής αντιμετώπιση των Βουλγάρων στα Βαλκάνια.

4) έναρξη αφομοίωσης των σλαβικών πληθυσμών.

Εσωτερική πολιτική:

1) Ενισχύθηκε ο ελληνικός χαρακτήρας της αυτοκρατορίας

-περιορίστηκε η χρήση της λατινικής γλώσσας

2) Οργανώθηκε η κεντρική διοίκηση με διάφορες υπηρεσίες

-σημαντικότερη: η υπηρεσία για την εξωτερική πολιτική

3) Οργανώθηκε περαιτέρω η περιφερειακή διοίκηση:

α) Γενικεύτηκαν τα "θέματα" (με διχοτόμηση των παλιών μεγάλων στη Μ. Ασία και

δημιουργία νέων στα Βαλκάνια)

β) Οι στρατηγοί - διοικητές θεμάτων απέκτησαν μεγάλη δύναμη

- Μειονέκτημα: συχνά γίνονταν επικίνδυνοι για την κεντρική εξουσία και οργάνωναν εξεγέρσεις.

γ) Αυξήθηκε ο "θεματικός στρατός":

- από στρατιώτες - αγρότες

- είχαν δικά τους κτήματα (στρατιωτόπια)

- επιστρατεύονταν σε περίπτωση πολέμου

Αποτελέσματα ανάπτυξης "θεματικού" στρατού:

α) περιορισμός μισθοφόρων

β) ανάπτυξη μικρής και μεσαίας αγροτικής ιδιοκτησίας στη βυζαντινή ύπαιθρο

β. Ανάκαμψη της οικονομίας

• Οικονομική ανάκαμψη από τον 8ο προς τον 9ο αι.

ενδείξεις:

- αυξήθηκε ο πληθυσμός της αυτοκρατορίας

- ξεπεράστηκε η κρίση στην οικονομία

- αυξήθηκαν τα κρατικά έσοδα

- αναζωογονήθηκαν το εμπόριο και η βιοτεχνία

• Στην οικονομική ανάκαμψη συνέβαλαν και οι "κακώσεις" (= δημοσιονομικά μέτρα) του Νικηφόρου Α΄ για:

α) ανάκαμψη του εμπορίου

β) αύξηση των εσόδων του κράτους