Παθητικός Αόριστος

Τύποι Παθητικού Αορίστου που συναντάμε σε φράσεις στα νέα ελληνικά ή στον εκκλησιαστικό λόγο:

1. Το σήμα ελήφθη.

2. Συνελήφθη η σπείρα των τοκογλύφων.

3. Ο Χριστός ανελήφθη στους ουρανούς.

4. Όταν τον είδα να έρχεται, εξεπλάγην.

5. Τον συνεχάρη για την επιτυχία του.

6. Ο σταρ του Χόλιγουντ εθεάθη σε κοσμοπολίτικο νησί του Αιγαίου.

7. Κατεγράφησαν συνεχείς σεισμικές δονήσεις.

8. Το ακίνητο επωλήθη.

9. Ευρέθη νεκρός σε ερειπωμένη κατοικία.

10. Οι κατηγορούμενοι εκλήθησαν για απολογία από τον ανακριτή.

11. Ο Ολυμπιακός ανεδείχθη πρωταθλητής χειμώνα.

12. Ερωτηθείς ο πρωθυπουργός αν γνωρίζει κάτι, απάντησε κατηγορηματικά όχι.

13. Ήταν σπουδαίος σκηνοθέτης γεννηθείς το 1937.

14. Εγέρθητι! Πρέπει να φύγουμε αμέσως!

15. Όλοι γνώριζαν ότι ο κύβος ερρίφθη.

16. Το δηλωθέν εισόδημά του δεν ξεπερνούσε τα 10.000 ευρώ.

17. Το πληρωθέν / καταβληθέν ποσό ανέρχεται στα 500 ευρώ.

18. Πού θα βρω την εργασία; Στα ληφθέντα αρχεία.

19. Η κυρία Παπαδοπούλου άρτι αφιχθείσα στο αεροδρόμιο της πόλης, μεταφέρθηκε επειγόντως στο νοσοκομείο.

20. Έμεινε πιστός εφ’ ων ετάχθη.

21. Γαία πυρί μειχθήτω.

22. Μνήσθητι μου Κύριε.

23. Ο Άδης επικράνθη (ακολουθία του Πάσχα)

24. Πάτερ ημών ο εν τοις ουρανοίς αγιασθήτω το όνομά σου … γενηθήτω το θέλημά σου.

25.….εκ θεού αληθινού γεννηθέντα, ου ποιηθέντα …. Και σαρκωθέντα εκ πνεύματος αγίου … Σταυρωθέντα τε υπέρ ημών επί Ποντίου Πιλάτου και παθόντα και ταφέντα ..
26. Αποστολή εξετελέσθη.

Παθητικός Αόριστος Α΄

Για να σχηματίσουμε την οριστική παθητικού αορίστου Α΄ προσθέτουμε στο χρονικό θέμα του ρήματος τη συλλαβή -θη- και τις παρακάτω καταλήξεις (προσοχή να μην ξεχνάμε την αύξηση στην οριστική). Στην υποτακτική και την ευκτική αφαιρούμε το -η- και προσθέτουμε την υποτακτική και ευκτική του ειμί:

Οριστική	Υποτακτική	Ευκτική	Προστακτική	Απαρ/το	Μετοχή
ἐλύθη-ν ἐλύθη-ς ἐλύθη ἐλύθη-μεν ἐλύθη-τε ἐλύθη-σαν	λυθῶ λυθῇς λυθῇ λυθῶμεν λυθῆτε λυθῶσι(ν)	λυθείην λυθείης λυθείη λυθείημεν ή λυθεῖμεν λυθείητε   ή λυθεῖτε λυθείησαν ή λυθεῖεν	λύθητι λυθήτω λύθητε λυθέντων ή λυθήτωσαν	λυθῆναι	λυθείς λυθεῖσα λυθέν

Τα αφωνόληκτα ρήματα μεταβάλλουν το χαρακτήρα τους μπροστά από το -θη- :

α) χειλικά (π, β, πτ → φ)

    λείπομαι → ἐλείφθην

    τρίβομαι → ἐτρίφθην

    κρύπτομαι → ἐκρύφθην

β) ουρανικά (κ, γ, ττ, σσ → χ)

     διώκομαι → ἐδιώχθην

     ἂγω → ἢχθην

     κηρύττομαι → ἐκηρύχθην

γ) οδοντικά (δ, θ, ζ → σ)

    ψεύδομαι → ἐψεύσθην

     πείθομαι → ἐπείσθην

     παρακευάζομαι → παρεσκευάσθην

   

Τα ημιφωνόληκτα ρήματα άλλοτε διατηρούν το χαρακτήρα τους μπροστά από το -θη- και άλλοτε όχι (αλλάζοντας κάποιες φορές και το θέμα τους) :

α) ένρινα (μ, ν)

    νέμομαι → ἐνεμήθην

    ἀμύνομαι → ἠμύνθην, αἰσχύνομαι → ᾐσχύνθην

    σημαίνομαι → ἐσημάνθην, πίνομαι → ἐπόθην

    κρίνομαι → ἐκρίθην, αὐξάνομαι → ηὐξήθην

β) υγρά (λ, ρ) 

    ἀγγέλλομαι → ἠγγέλθην

    αἲρομαι → ᾒρθην

Μερικά φωνηεντόληκτα ρήματα προσθέτουν ένα -σ- πριν από το -θη- παρόλο που δεν είναι οδοντικόληκτα:

κελεύομαι → ἐκελεύσθην

παύομαι → ἐπαύσθην

ἀκούομαι → ἠκούσθην

Παθητικός Αόριστος Β΄

Μερικά ρήματα σχηματίζουν τον παθητικό αόριστο κρατώντας από το -θη- μόνο το -η-. Ο χρόνος αυτός λέγεται παθητικός αόριστος Β΄ και κλίνεται όπως και ο παθητικός αόριστος Α΄ με τη μόνη διαφορά ότι το β΄ ενικό πρόσωπο της προστακτικής έχει κατάληξη –θι (αντί για –τι) π.χ:

κόπτομαι  → ἐκόπην (προστακτική: κόπηθι)

γράφομαι → ἐγράφην (προστακτική: γράφηθι)

Προσοχή: Όταν τα ρήματα έχουν στο θέμα τους -ε-, το τρέπουν σε -α- :

στέλλομαι → ἐστάλην

κλέπτομαι → ἐκλάπην

στρέφομαι → ἐστράφην

τρέφομαι → ἐτράφη