Αναγέννηση και Ανθρωπισμός (Β΄ Μέρος)

ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

• Γράμματα και Επιστήμη

- 16ος αι. λογοτεχνική ανανέωση με χρήση εθνικών γλωσσών και εμπλουτισμό θεματολογίας.

- Οι κυριότεροι εκπρόσωποι:

α) Ο Μισέλ Μονταίν (με το έργο του: «Δοκίμια»)

β) Ο Θερβάντες (με το έργο του: «Δον Κιχώτης»)

γ) Ουίλλιαμ Σαίξπηρ(με τα θεατρικά έργα: «Άμλετ», «Μάκβεθ», «Οθέλος»)

δ) Ο Μακιαβέλλι (με το έργο του: «Ο Ηγεμόνας». Στο έργο αυτό: α) αναλύει την τακτική και τη συμπεριφορά που πρέπει να ακολουθεί ο ηγεμόνας για την κατάκτηση της εξουσίας, β) ανεξαρτητοποιεί την πολιτική επιστήμη από τη θεολογία και την ηθική).

- 15ος - 16ος αι.: εξέλιξη επιστημών, κυρίως της αστρονομίας και της ιατρικής

- Οι κυριότεροι εκπρόσωποι:

α) Ο Κοπέρνικος, β) ο Κέπλερ, γ) ο Γαλιλαίος, δ) ο Παράκελσος.

• Τέχνη

- Αρχιτεκτονική: έμπνευση από την κλασική αρχαιότητα.

- Γλυπτική και ζωγραφική:

α) απεικόνιση γυμνού ανθρώπινου σώματος

β) προβολή μύθων αρχαιότητας

γ) προβολή της φύσης

δ) θέματα με θρησκευτικό περιεχόμενο

- Τεχνοτροπίες στη ζωγραφική: α) προοπτική ( = αίσθηση βάθους στις απεικονίσεις) β) τεχνική φωτοσκίασης.

-15ος αι (Ιταλική Αναγέννηση ή Κουατροτσέντο): η τέχνη δέχεται επιρροές από γοτθική και βυζαντινή τέχνη.

Εκπρόσωποι αυτής της περιόδου:

1) Μποτιτσέλι,  κυριότερος ζωγράφος

2) Μπενότσο Γκοτσόλι, κυριότερο έργο του: "Η πορεία των τριών μάγων" (τοιχογραφία).

- 16ος αι. επέκταση ιταλικής Αναγέννησης στην υπόλοιπη Ευρώπη, διαμόρφωση ενιαίου καλλιτεχνικού ρεύματος με κοινά χαρακτηριστικά, δηλ. η τέχνη της Αναγέννησης.

Εκπρόσωποι αυτής της περιόδου:

1) Λεονάρντο ντα Βίντσι

- ενσαρκώνει τον τύπο του "οικουμενικού ανθρώπου", αφού εκτός από ζωγράφος ήταν α) αρχιτέκτονας, β) μηχανικός, γ) εφευρέτης, δ) ιατρός κ.α.

- εφάρμοσε την τεχνική της προοπτικής (Δείτε το έργο: «Μυστικός δείπνος»).

- επινόησε την τεχνική της διαβάθμισης (= εξαφάνιση των περιγραμμάτων με στόχο τη δημιουργία αίσθησης ελαφριάς ομίχλης και ατμόσφαιρας μυστηρίου. Προσέξτε το στα έργα: «Τζοκόντα ή Μόνα Λίζα», «Ευαγγελισμός» και «Παρθένος των Βράχων»).

2) Μιχαήλ Άγγελος

- διακρίθηκε ως: α) ζωγράφος, β) γλύπτης, γ) αρχιτέκτονας και δ) ποιητής.

- συνδυάζει χαρακτηριστικά της αρχαίας ελληνικής τέχνης και τάσεις της εποχής του.

- σπουδαιότερο έργο του: η διακόσμηση της οροφής της Καπέλα Σιξτίνα στο Βατικανό με κύριο θέμα τη «Δευτέρα Παρουσία».

3) Ραφαήλ Σάντι

- τονίζει στα έργα του: α) το ανθρώπινο στοιχείο, β)την ευγένεια και γ) το πνεύμα (δείτε για παράδειγμα τις «Μαντόνες» = εικόνες Παναγίας).

4) Τιτσιάνο

- προσέχει ιδιαίτερα: α) το χρώμα, β) την κομψότητα, γ) τη χάρη.

5) Άλμπρεχτ Ντύρερ

- εκτός από χαρακτηριστικά αναγεννησιακής τέχνης τα έργα του υπάρχουν σκοτεινά στοιχεία, όπως ο φόβος και οι δεισιδαιμονίες (Δείτε τα έργα: «Αυτοπροσωπογραφία» και «Η αποκάλυψη»)

6) Ιερώνυμος Μπος

- Στα έργα του: α) τα θέματα είναι φανταστικά, συμβολικά και αινιγματικά, β) συνυπάρχει η πραγματικότητα με το όνειρο (Δείτε το έργο: «Ο κήπος των ηδονών»).

- Γι’ αυτό θεωρείται προάγγελος του υπερρεαλισμού.

7) Πίτερ Μπρέγκελ

- ζωγραφίζει θέματα από την καθημερινή ζωή των απλών ανθρώπων

- δίνει έμφαση: α) στη λεπτομέρεια, β) στις πιστές απεικονίσεις της φύσης και γ) στις εναλλαγές των εποχών (Δείτε τα έργα: «Οι ζητιάνοι», «Οι κυνηγοί», «Τοπίο με ουράνιο τόξο»).

8) Δομήνικος Θεοτοκόπουλος (el Greco = ο Έλληνας)

- Χαρακτηριστικά των έργων του: α) τεχνοτροπία Αναγέννησης ως προς τα θέματα και την τεχνική της προοπτικής, β) επιρροές βυζαντινής ζωγραφικής στις μορφές και στην πνευματικότητα, γ) προβολή έντονων συγκινησιακών καταστάσεων.

• Μουσική

- καλλιεργείται η εκκλησιαστική και η λαϊκή μουσική.

- διαφοροποιείται η μουσική από χώρα σε χώρα.

- αναπτύσσεται σημαντικά η πολυφωνική μουσική.

- εμφανίζονται οι πρώτες μορφές κονσέρτου και συμφωνίας (τέλος 16ου αι.).